(Door Wil van Eekeren)
Wanneer je heel veel mondkapjes wilt zien, moet je of in de zorg gaan werken of zwerfvuil gaan rapen.
Zo’n drie tot vier keer per week raap ik zwerfvuil in De Hoogte, Korrewegwijk en de Indische Buurt. Per keer haal ik zo’n tien kilo rotzooi op. Vermenigvuldig dat met drie, dan is dat dus dertig kilo per week, en dat keer vijftig (even voor het gemak), dan haal ik dus zo’n vijftienhonderd kilo zwerfvuil per jaar van de straat: dat is dus anderhalve ton aan onder andere mondkapjes, frisdrankblikjes en flesjes, fastfoodverpakkingen, pizzadozen, reclamefolders, sigarettenpeukjes, plastic tassen, ballonnen (voor lachgas), wietzakjes, spatborden, jasbeschermers en wieldoppen.
Anderhalve ton! Dat zijn twintig volwassenen van gemiddeld 75 kg of een behoorlijk zware auto.
En dan ben ik nog maar één van de rapers van het zwerfvuilteam dat zich (ook vanuit het GroenHuis) inzet om onze wijken schoon te houden. En dan zijn onze wijken nog maar een klein deel van Groningen. En dan is Groningen nog maar één van de vele steden in Nederland waar zwerfvuil geraapt wordt. Hoeveel miljoen kilo zou er jaarlijks wel niet uit de openbare ruimte in Nederland worden opgeprikt?
Zijn er in onze ‘mooie wijken’ ook uitschieters waar het gaat om de hoeveelheid zwerfvuil? Niet echt, want haast overal waar je een week niet bent geweest is het wel weer een bende. Maar als uitschieters wil ik toch wel de parkeerplaats tussen de flat van Zuilen en de ringweg noemen, evenals de Asingastraat en de Van Oldenbarneveltlaan vanaf de Asingastraat tot en met station Groningen-Noord. Maar ook de Bedumerstraat in Selwerderwijk-Zuid en de Adriaan Pauwstraat scoren slecht.
Hoe maak je mensen bewust dat een schone straat zó veel aantrekkelijker is dan een straat vol rotzooi? Ik weet het eigenlijk niet. Ik dacht wel eens aan een campagne in de trant van ‘Je Wijk is je Woning’, maar zou dat aanslaan? En doorgaans bereik je met dat soort acties alleen maar degenen die zich dit probleem toch al aantrokken: de notoire vervuilers bereik je er niet mee.
Nee, ik denk dat het veel dieper zit. Het heeft te maken met betrokkenheid danwel onverschilligheid. En betrokkenheid is positieve aandacht voor bijvoorbeeld je omgeving. En positieve aandacht geven is iets wat je van jongs af aan moet leren, onder andere door het van je opvoeders te krijgen. Want het vergt veel moeite en zelfdiscipline om jezelf op latere leeftijd het geven van positieve aandacht aan te leren.
Daarom begint een schone wijk bij de opvoeders, die hun kinderen ook betrokkenheid bij hun omgeving moeten aanleren. Maar ja, hoe zijn de opvoeders van nu zélf opgevoed?